بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از بحثهای مربوط به بهشت و دوزخ، مسأله وجود کنونی آنها است و از
زمانهای دیرینه، این مسأله مطرح شده است این بحث در حالی که جنبه کلامی و
عقیدتی دارد، بحث تفسیری و قرآنی نیز هست، یعنی به این مسأله، هم از دریچه
دلائل عقلی می توان نگریست و هم از دریچه تفسیری، و با مراجعه به کتب کلامی
روشن می شود که اکثریت دانشمندان اسلامی وجود کنونی آن را پذیرفته و
معتقدند که هر دو، هم اکنون آفریده شده اند.
محدث و متکلم عالیقدر «شیخ صدوق» در این باره می گوید: اعتقاد ما درباره
بهشت و دوزخ این است که آن دو آفریده شده اند و پیامبر (ص) به هنگام معراج
وارد بهشت شد و دوزخ را نیز مشاهده نمود. (1)
شیخ بزرگوار مرحوم «مفید» در «اوائل المقالات» به نقل اقوال پرداخته و چنین می گوید :
بهشت و دوزخ هم اکنون آفریده شده اند و روایات آن را تأیید و اهل شرع بر آن
اتفاق نظر دارند ولی اکثریت معتزله و خوارج و گروهی از زیدیه می گویند
آفرینش کنونی آنها امری ممکن است ولی دلیل بر وجود کنونی آن در دست نیست در
حالی که «ابو هاشم جبائی» وجود فعلی آنها را محال دانسته و معتقد است پیش
از برپائی قیامت بهشت و دوزخ آفریده نمی شوند. (2)
علامه حلی در «کشف المراد» اقوال متکلمان را به نحو یاد شده نقل کرده و
«قاضی عبد الجبار» را از اندیشه با ابوهاشم یکسان می داند. (3)
«تفتازانی» در شرح مقاصد می گوید: اکثریت مسلمانان براینند که بهشت و دوزخ
هم اکنون آفریده شده اند جز «ابوهاشم» و «عبد الجبار» و پیروان آنها که با
این نظریه مخالفت کرده اند . (4)
و گاهی در میان علماء شیعه اندیشه مخلوق نبودن بهشت و دوزخ به مرحوم سید
رضی (ت/359، م /406) و زرارة بن اعین (5) نسبت داده شده است ولی برخی مانند
«سید شبر» در صحت نسبت یاد شده به سید رضی تشکیک نموده اند . (6)
ولی با مراجعه به تفسیر رضی که متأسفانه از آن فقط یک جلد منتشر شده است، صحت نسبت روشن می شود. (7)
با توجه به آنچه که مرحوم مفید در «اوائل المقالات» نقل کرده است، روشن می
شود که درباره آفرینش کنونی بهشت و دوزخ سه نظریه در میان متکلمان اسلامی
وجود داشته است.
1 بهشت و دوزخ هم اکنون آفریده شده اند و اکثریت مسلمانان این نظریه را پذیرفته اند .
2 آفرینش هر دو در شرائط کنونی امری است ممکن ولی دلیل بر تحقق فعلی آن در
دست نیست و این نظریه مربوط به معتزله و خوارج و گروهی از زیدیه است.
3 آفرینش بهشت و دوزخ در وضع کنونی امری غیر ممکن است و این نظریه مربوط به «ابوهاشم» و «قاضی عبد الجبار» می باشد.
یادآور می شویم که این مسأله جنبه سمعی و نقلی دارد و باید از کتاب و سنت حکم آن را استنباط نمود
ماه پر از ستارهام، مصحف پارهپارهام
دیده گشا، به من که من، کشتۀ یک اشارهام
یا ولدی، علی علی یا ولدی، علی علی
همدم دلنواز من، کبوتر حجاز من
ظهر شده اذان بگو، مکبّر نماز من
یا ولدی، علی علی یا ولدی، علی علی
زخم تو مانده بر دلم، داغ تو گشته قاتلم
آب ندادمت ولی، از لب خشکت خجلم
یا ولدی، علی علی یا ولدی، علی علی
اشک دو دیدهام ببین، رنگ پریدهام ببین
سرو به خون نشستهام، قد خمیدهام ببین
یا ولدی، علی علی یا ولدی، علی علی
عمّه رسیده از حرم، مرا کمک کن پسرم
که دختر فاطمه را، به سوی خیمه ببرم
یا ولدی، علی علی یا ولدی، علی علی
بیتو غریب و بیکسم، چو طایری در قفسم
گریه شده بغض گلو، مانده به سینه نفسم
یا ولدی، علی علی یا ولدی، علی علی
به زخم دل دوا بزن، مرا مرا صدا بزن
به من بگو که زندهام، دوباره دست و پا بزن
یا ولدی، علی علی یا ولدی، علی علی
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام
دوستان و شیعیان بزرگوار تسلیت عرض میکنم فرا رسیدن ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا و یاران باوفایش رو که حلت بفنائک یعنی فدایی این وجود مبارک شدند و قطره ی زلالی بودند که به دریا و اقیانوس وجودی حضرت اباعبدالله علیه السلام.
امیدوارم ما رو هم دعا کنید و خوب عزاداری کنید و به حرفهای سخنرانا عمل کنیم شاید که رستگار شدیم....
یاعلی
سلام
چندتا نکته تربیتی از ایه 45 سوره مبارکه یوسف(علیه السلام) خدمتتون در صوتی که در ادامه مطلب هست گذاشتم که میتونید دانلود کنید.
مدت زمانش: 21:00
ادامه مطلب ...